Cửa hàng tiện lợi và tiệm tạp hóa là loại hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, với đặc trưng là không gian nhỏ, nhiều hàng hóa dễ cháy, mật độ thiết bị điện cao (tủ mát, máy tính tiền, đèn chiếu sáng…). Tuy nhiên, phần lớn chủ cửa hàng chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và phương tiện phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng (PCCC) theo đúng quy định.

Thực tế cho thấy, nhiều vụ cháy lớn đã bắt nguồn từ các lỗi đơn giản như ổ điện quá tải, bình chữa cháy để sai vị trí, lối thoát hiểm bị bịt kín. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện 5 lỗi Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng tiện lợi – tạp hóa, cùng hướng dẫn khắc phục theo chuẩn Luật Phòng cháy chữa cháy 2025.

Trang bị thiết bị PCCC cơ bản cho cửa hàng nhỏ

1. Lỗi 1: Không có hoặc dùng sai loại bình chữa cháy

Vấn đề:

• Rất nhiều cửa hàng không trang bị bình chữa cháy, hoặc mua bình bột loại nhỏ không đủ công suất, thậm chí bình hết hạn sử dụng.

• Một số nơi sử dụng bình nước không phù hợp, đặc biệt khi trong cửa hàng có thiết bị điện (máy tính tiền, camera, tủ mát…)

 Giải pháp:

• Trang bị ít nhất 1 bình CO2 (MT3) và 1 bình bột MFZ4

• Đặt ở vị trí gần cửa ra vào, cách mặt đất 1.2m, không bị che khuất

2. Lỗi 2: Ổ điện, dây điện đấu nối tạm bợ, quá tải

Vấn đề:

• Dùng ổ chia rẻ tiền, không có CB bảo vệ

• Nối dây trực tiếp không qua công tắc, rối dây → dễ chập cháy

• Tủ lạnh, lò vi sóng, quạt treo, đèn bảng hiệu… dùng chung 1 ổ cắm

 Giải pháp:

• Lắp đặt ổ điện có chống quá tải

• Bố trí ổ riêng cho thiết bị công suất lớn

• Không dùng dây trần – nối bằng băng keo điện

 Khuyến cáo về an toàn điện từ EVN

3. Lỗi 3: Lối thoát hiểm bị chặn bởi hàng hóa hoặc tủ trưng bày

Vấn đề:

• Cửa sau bị chặn bởi kệ hàng, thùng carton

• Hành lang quá hẹp, không có đèn chỉ dẫn thoát hiểm

• Khi có khói – không có lối ra khẩn cấp

 Giải pháp:

• Đảm bảo ít nhất 1 lối thoát hiểm rộng 0.8m

• Treo đèn exit pin sạc trên cửa ra

• Dán sơ đồ thoát hiểm đơn giản “Bạn đang ở đây” tại cửa chính

4. Lỗi 4: Thiết bị Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng để sai vị trí hoặc bị che khuất

Vấn đề:

• Bình chữa cháy để dưới tủ quầy, bị che bởi thùng bia, hộp quà

• Đèn thoát hiểm bị mất nguồn – không sáng khi mất điện

Giải pháp:

• Treo thiết bị ở nơi dễ nhìn – dễ lấy

• Kiểm tra đèn thoát hiểm mỗi tháng (ấn nút test – nếu không sáng → thay pin)

5. Lỗi 5: Không kiểm tra – không huấn luyện – không sổ theo dõi Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng

Vấn đề:

• Chủ cửa hàng không nắm cách dùng bình

• Không có sổ kiểm tra thiết bị Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng

• Nhân viên mới không biết gọi số 114 – không biết xử lý cháy dầu, cháy điện

Giải pháp:

• Tập huấn định kỳ 6 tháng/lần

• Lập sổ kiểm tra định kỳ: kiểm tra ngày, tình trạng, người phụ trách

• In hướng dẫn xử lý sự cố dán trong kho hàng và sau quầy tính tiền

6. Mức xử phạt phổ biến khi vi phạm Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng trong kinh doanh nhỏ

Dù là cơ sở kinh doanh nhỏ (dưới 50m²), các cửa hàng tiện lợi, tạp hóa, quầy thực phẩm… vẫn thuộc đối tượng chịu kiểm tra và giám sát về Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng. Trong các đợt thanh – kiểm tra đột xuất từ lực lượng cảnh sát Phòng cháy chữa cháy hoặc quản lý thị trường, nếu vi phạm, chủ cửa hàng có thể phải đối mặt với các mức phạt hành chính nghiêm trọng.

Căn cứ pháp lý xử phạt

• Nghị định 144/2021/NĐ-CP, thay thế Nghị định 167/2013

• Điều 39 – 40 – 41 quy định rõ các mức phạt theo hành vi vi phạm cụ thể

• Luật Phòng cháy chữa cháy 2025 quy định thêm hình thức đình chỉ hoạt động nếu vi phạm tái diễn

Bảng chi tiết mức phạt Phòng cháy chữa cháy phổ biến với hộ kinh doanh nhỏ

Tình huống thực tế dễ bị phạt

• Cửa hàng không có bình chữa cháy nhưng có nhiều thiết bị điện → bị phạt 3–5 triệu đồng

• Gắn đèn thoát hiểm nhưng không hoạt động → bị cảnh cáo, yêu cầu thay pin

• Tủ hàng chắn cửa sau – không có sơ đồ thoát hiểm → bị yêu cầu dỡ bỏ, có thể phạt bổ sung

• Bị kiểm tra đột xuất nhưng không có sổ kiểm tra Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng → phạt từ 5 triệu trở lên

Cách phòng tránh bị xử phạt:

• Tối thiểu mỗi tháng kiểm tra một lần toàn bộ thiết bị

• Lập sổ kiểm tra có chữ ký người phụ trách (in sẵn hoặc Excel)

• Dán hướng dẫn Phòng cháy chữa cháy tại khu vực dễ thấy: sau quầy, cạnh lối đi chính

• Huấn luyện cơ bản cho nhân viên: cách gọi 114, cách dùng bình CO2

• Chuẩn bị bản sao hồ sơ Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng đơn giản (dù không bắt buộc với cửa hàng nhỏ vẫn giúp minh bạch)

7. Mẫu danh sách thiết bị Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng tối thiểu cho cửa hàng <50m²

• 1 bình CO2 MT3

• 1 bình MFZ4

• 1 đèn thoát hiểm dùng pin sạc

• 1 hộp phương tiện chữa cháy nhỏ (găng tay, đèn pin, khăn ướt)

• Sơ đồ thoát hiểm in A3

• Sổ kiểm tra Phòng cháy chữa cháy  (Excel hoặc in sẵn)

Kết luận

Dù là cửa hàng nhỏ hay tiệm tạp hóa gia đình, việc đảm bảo an toàn Phòng cháy chữa cháy tại cửa hàng không nên bị xem nhẹ. Chỉ cần đầu tư đúng thiết bị, treo đúng chỗ và thường xuyên kiểm tra – bạn không chỉ tránh bị xử phạt mà còn bảo vệ tài sản, tính mạng của chính mình và khách hàng. Đừng để “cháy nhỏ hóa lớn” chỉ vì một lỗi sơ suất không đáng có.

Hãy để chúng tôi giúp bạn tư vấn các giải pháp tổng thể về hệ thống Phòng cháy chữa cháy An toàn và tin cậy cho công trình của bạn. Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để biết thêm thông tin và nhận được báo giá tốt nhất!

• Facebook:  https://www.facebook.com/hanatavietnam
• Số điện thoại: 0985 849 199
• Email: hanata.ltd@gmail.com
• Tham khảo thêm các bài viết khác dưới đây:
• Giải pháp kỹ thuật PCCC cho các khu tập thể,chung cư, cơ sở sản xuất cũ trên địa bàn thành phố Hà Nội
• Hướng dẫn thiết kế chi tiết hệ thống chữa cháy tự động bằng khí CO2
• Tìm hiểu về nguồn điện cấp cho hệ thống PCCC
• Thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy cho trường học
• Quy định về bảo trì hệ thống phòng cháy chữa cháy
• Hướng dẫn thiết kế hệ thống báo cháy tự động