Tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy (PCCC) không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc theo Luật PCCC mới 2025, mà còn là biện pháp thiết thực để doanh nghiệp nâng cao kỹ năng xử lý sự cố cho nhân viên, giảm thiểu thiệt hại khi xảy ra cháy nổ.

Tuy nhiên, để buổi diễn tập thực sự hiệu quả và đạt yêu cầu kiểm tra từ cơ quan chức năng, doanh nghiệp cần nắm chắc quy trình tổ chức diễn tập bài bản và đúng chuẩn.
Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước tổ chức diễn tập Phòng cháy chữa cháy trong doanh nghiệp, giúp bạn chuẩn bị dễ dàng – nhanh chóng.

1. Tại sao doanh nghiệp cần tổ chức diễn tập PCCC định kỳ?

 Các lý do chính:

• Tuân thủ quy định pháp luật:
  Theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP và Luật PCCC sửa đổi, doanh nghiệp từ 10 người trở lên bắt buộc diễn tập PCCC ít nhất 1 lần/năm.

• Rèn luyện kỹ năng xử lý sự cố:
  Nhân viên biết cách sử dụng thiết bị chữa cháy, sơ tán nhanh chóng, hỗ trợ cứu người.

• Kiểm tra hiệu quả hệ thống PCCC:
  Đảm bảo bình chữa cháy, báo cháy, vòi nước hoạt động ổn định trong tình huống thực tế.

• Nâng cao ý thức phòng cháy cho toàn bộ nhân sự.

2. Quy trình tổ chức diễn tập PCCC tại doanh nghiệp (7 bước chuẩn)

Bước 1: Thành lập Ban chỉ huy diễn tập phòng cháy chữa cháy

Mục đích:
Xây dựng bộ phận chuyên trách chịu trách nhiệm lập kế hoạch, điều phối toàn bộ hoạt động diễn tập.

Cách thực hiện:

• Ban chỉ huy tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy thường bao gồm:

  • Đại diện Ban lãnh đạo (chỉ đạo chung)

  • Trưởng/phó Đội PCCC cơ sở

  • Đại diện bộ phận an toàn lao động

  • Tổ y tế nội bộ

• Phân công rõ vai trò từng người:

  • Người ra lệnh báo động

  • Người điều hành sơ tán

  • Người phụ trách hỗ trợ cứu nạn cứu hộ

Bước 2: Xây dựng kịch bản tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy chi tiết

Mục đích:
Giúp buổi diễn tập có mục tiêu rõ ràng, logic và sát thực tế.

Cách thực hiện:

• Lựa chọn tình huống giả định:

  • Ví dụ: Cháy tại kho chứa hóa chất, cháy văn phòng, cháy tại nhà bếp

• Xác định phạm vi diễn tập:

  • Diễn tập toàn bộ doanh nghiệp hay chỉ 1 khu vực nhất định?

• Đặt mục tiêu cụ thể:

  • Thời gian phát hiện cháy

  • Thời gian sơ tán nhân viên

  • Thời gian dập tắt đám cháy giả định

Bước 3: Chuẩn bị trang thiết bị và dụng cụ hỗ trợ

Mục đích:
Đảm bảo buổi diễn tập an toàn, thực tế và đầy đủ phương tiện.

Các thiết bị cần chuẩn bị:

• Bình chữa cháy (CO2, bột MFZ4)

• Chuông báo cháy giả lập

• Vòi chữa cháy – cuộn ống mềm (nếu có)

• Đèn thoát hiểm hoạt động tốt

• Mặt nạ phòng khói (nếu tổ chức trong khu vực kín)

• Bộ dụng cụ sơ cứu y tế

• Micro, loa phát thanh nội bộ (nếu tổ chức cho khu đông người)

Bước 4: Tổ chức tập huấn kỹ năng cơ bản cho nhân viên

Mục đích:
Đảm bảo tất cả nhân viên hiểu quy trình diễn tập, tránh gây hỗn loạn khi thực hành.

Nội dung tập huấn nhanh (30–45 phút):

• Cách nhận biết tín hiệu báo cháy

• Cách sử dụng bình chữa cháy (CO2/bột)

• Cách di chuyển an toàn khi có khói: cúi thấp người, che miệng bằng khăn ướt

• Hướng dẫn lối thoát hiểm, khu tập kết

Bước 5: Thực hiện tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy theo kịch bản

Mục đích:
Giả lập tình huống xảy ra cháy và phản ứng thực tế.

Quy trình thực hiện:

• Phát tín hiệu báo động

• Đội xử lý ban đầu thực hiện chữa cháy bằng bình tại chỗ

• Toàn bộ nhân sự thực hiện sơ tán theo lối thoát hiểm

• Tập kết nhân sự tại khu vực an toàn

• Kiểm đếm số lượng người sơ tán, xác nhận người bị nạn (nếu có)

Bước 6: Đánh giá kết quả buổi diễn tập phòng cháy chữa cháy

Mục đích:
Ghi nhận những điểm tốt và rút ra bài học từ những hạn chế.

Cách đánh giá:

• Ban chỉ huy họp nhanh sau buổi diễn tập

• Các nội dung đánh giá:

  • Thời gian phát hiện cháy

  • Thời gian sơ tán

  • Khả năng phối hợp của các đội

  • Các lỗi phổ biến: chen lấn, không tuân thủ hướng dẫn…

• Lập biên bản đánh giá diễn tập: Có chữ ký của trưởng Ban chỉ huy

Bước 7: Báo cáo kết quả diễn tập phòng cháy chữa cháy cho cơ quan quản lý

Mục đích:
Đáp ứng yêu cầu quản lý của cơ quan chức năng nếu doanh nghiệp bị thanh kiểm tra.

Nội dung báo cáo gồm:

• Tóm tắt kịch bản diễn tập

• Thời gian – địa điểm – lực lượng tham gia

• Kết quả đánh giá

• Hình ảnh/video minh chứng

• Đề xuất cải tiến (nếu có)

3. Lưu ý đặc biệt khi tổ chức diễn tập Phòng cháy chữa cháy

• Không làm giả tạo – phải thực hiện nghiêm túc để nhân viên quen với phản xạ thực tế

• Đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người tham gia (nhất là khi chạy thoát hiểm)

• Thông báo trước với nhân viên và cơ quan địa phương để tránh gây hoang mang

Kết luận

Một buổi tổ chức diễn tập Phòng cháy chữa cháy thành công sẽ giúp doanh nghiệp vừa tuân thủ pháp luật, vừa nâng cao khả năng tự vệ khi có cháy nổ xảy ra. Đừng coi diễn tập là hình thức – hãy biến nó thành một phản xạ sinh tồn thực sự cho toàn bộ nhân viên công ty bạn!